In iedere haven die we aandoen, in ieder dorpje waar we doorkomen op de fiets, staat wel een boekenkastje. Regelmatig vinden we daarin een cadeautje. Dat zeg ik niet omdat het om gratis boeken gaat, maar omdat we boeken vinden waarvan we niet wisten dat ze bestonden en die pareltjes blijken te zijn.
Zo stuitte ik op De Nachtwandelaar van Marianne Fredriksson. Ik lees daarin het volgende over verdriet.
In het grensland tussen leven en dood bevindt zich het grote verdriet, de som van al het menselijke verdriet. En meer nog; een verdriet van duizenden jaren over de onkunde van de mens, over zijn wreedheid en chaos. Dat is de optelsom van de vertwijfeling van hele geslachten over hun onvermogen zich te bevrijden. Pas wanneer je van het grote verdriet hebt geproefd, kan compassie ontstaan.
Ik ken dit verdriet als een sombere zwaarte die altijd latent aanwezig is. Het toont zich als ik denk aan het leed dat vrouwen, kinderen, slaven, vijanden in de loop van de mensheidsgeschiedenis is aangedaan door mensen. Als ik denk aan hoe mensen zichzelf en de aarde naar het randje van de afgrond duwen. Ik ken ook de neiging het grote verdriet te overschreeuwen met beredeneren en betweterigheid. Of door me te focussen op het vertrouwen dat de meeste mensen deugen.
Is dit een te zwaar thema voor deze stralende juni maand? Ik kauw op deze vraag en mijn antwoord is nee. Varend op de Friese meren en kijkend naar de natuur, en naar de mensen die we overal tegenkomen, vind ik rust in mijn lijf, hoofd en hart. Binnen dat evenwicht ervaar ik ruimte om het grote verdriet van het aardse leven puur te voelen. Ik word er bescheiden van en mild.
Mooi Justine, en Marianne Fredriksson is één van mijn favorite schrijfsters.
Lieve Justine,
Dank wederom voor je mooie mijmering.
Zo heerlijk als jij nu op de Friese meren vaart,
Zo onrustig was mijn afgelopen periode.
Een intensieve verbouwing in huis is al onrustig
Maar de angst om je geliefde te verliezen maakt
“Het grote verdriet”,zeer navoelbaar.
Daarbij zijn de betrokkenheid van je naasten een groot goed,
De fouten van de mens een bewijs van het
“Het menselijk tekort”.
Als de woorden van jou en Frederiksson dan voorbij
komen,is dat meer dan “troost”.
Dank voor je troost op een onverwacht moment.
Als we dit grote mensenverdriet samen verwelkomen en aanschouwen, wordt de sombere zwaarte draagbaar. En lichter. Steeds lichter.
Het grote verdriet roept mij elke dag om af te stemmen op ‘een mooiere wereld waarvan mijn hart weet dat het mogelijk is’.
Deze uitspraak is van Charles Eisenstein. Ook zo iemand die woorden weet te vinden voor grote thema’s.
Dank je voor het delen van de woorden van Marianne Fredriksson.
Dank je voor jouw mijmering hierover.