Als ik in mijn trainingen uitleg wat empathie is, gebruik ik op een gegeven moment de woorden ‘maximale betrokkenheid met optimale distantie’. Op dat moment zie ik altijd een paar mensen hun pen pakken om dit op te schrijven. Dat verbaast me niet, want toen ik deze woorden voor het eerst hoorde, deed ik hetzelfde.
Een rake formulering zegt soms meer dan een paginalang betoog. Dat ga ik dan ook niet schrijven. Ik zal me beperken tot één alinea.
Empathisch inleven betekent ruimte maken in jezelf waar de ander kan binnen gaan. Je luistert vol liefdevolle aandacht. Het is alsof je een beetje die ander wordt. Betrokkener dan dat kun je niet zijn. Tegelijkertijd houd je je oordeel op afstand. Wat jij voelt of denkt, doet er even niet toe. Je staat open voor alles wat zich laat zien. Je vindt er niks van en je probeert ook niets op te lossen.
Ik weet uit ervaring hoe moeilijk het is af te zien van de neiging anderen te fiksen en overtuigen. Ik weet ook hoe heilzaam het kan zijn als iemand zich wel met gepaste afstand kan inleven. Mijn verdriet of angst of vreugde, mijn onredelijkheid of verwarring. Alles mag er dan zijn en vindt zijn weg naar het licht. Daarna voel ik me heel, mild en sterk.
Nooit gedacht dat we optimale distantie nog eens zo letterlijk zouden moeten nemen. En ook nu merk ik hoe lastig het is om iets anders te doen dan ik gewend ben. Niet even gauw voor iemand langs schieten maar wachten tot de ander is doorgelopen, niet even een foto op mijn telefoon aan iemand laten zien. Wat vraagt dit een bewustzijn!
Ik vermijd fysieke nabijheid van mensen zoveel mogelijk, maar ik heb een afspraak bij de garage voor een APK keuring die ik niet wil uitstellen. Met mijn elleboog open ik de deur, ik leg de sleutel van mijn auto op de balie en doe een stap achteruit. Ik ga in een hoekje op een stoel zitten en begin aan de krant die ik heb meegebracht. De garagebaas voert een telefoongesprek. Daarna kijkt hij me aan met een frons tussen zijn wenkbrauwen. Een klant vroeg om uitstel van betaling. Wat moet hij doen? De agenda is al een stuk leger dan normaal en zijn jongens rekenen wel binnenkort op hun salaris. Ik voel met hem mee. Ik zeg dat ik begrijp dat hij zich zorgen maakt en niet goed weet hoe hij hiermee om moet gaan. Na een korte stilte, een kort moment van maximale betrokkenheid met optimale distantie, keert de man zich om. Hij gaat kijken of mijn auto al klaar is.
wat is dit mooi zoals je jouw belevenis weet te verbinden met compassie,Justine,
Wat is het mooi om te lezen wat je precies kunt doen om gewetensvol en professioneel je ten dienste stollen aan hen die er baat bij kunnen hebben. Het bij hen binnenkomt zonder dat je je eigen identiteit daarvoor opgeeft. Maar juist die bepalend is als spiegel naar de hulpvrager. Helaas zijn er teveel die pretenderen hulpverlener te zijn maar het theoretisch model niet in de praktijk te weten brengen. Het verkrijgen van een diploma wil niets zeggen over zijn of haar kwaliteiten. Eveneens die vet leren schoudertas als statussymbool. Gr. Wim.
Het juiste adagium van Rumke luidt: maximale nabijheid met behoud van distantie.
dag Gury,
dankjewel voor het geven van een variatie op het citaat dat ik gebruikte, nl. ‘maximale betrokkenheid met optimale distantie’. deze formulering hoorde ik een keer van Bastiaan Baan, priester van de Christengemeenschap en auteur. zo staan ze in mijn geheugen gegrift en zo resoneren ze bij mij.
‘maximale nabijheid met behoud van distantie’ … ik zal er eens een tijdje op kauwen.
hartelijke groet, Justine